Przeczosy - czym są i jak je leczyć?

Mimo iż określenie „przeczosy” może budzić różne skojarzenia, stosuje się je jako określenie linijnych uszkodzeń naskórka, spowodowanych drapaniem. Mogą mieć one różną głębokość, a w trakcie gojenia się mogą pozostawiać na skórze wyraźnie odcinające się na tle ciemniejszej skóry blizny. Najczęściej ich przyczyną jest świąd, wywołany nie tylko chorobami skóry, ale również narządów wewnętrznych. Jak sobie radzić z przeczosami, i jak je leczyć?

Świąd skóry, który doprowadza do powstawania przeczosów, może być przejawem chorób różnych układów. Może dotyczyć tylko jednego lub kilku obszarów ciała, lub obejmować całą skórę. Jego natężenie może być znaczne, co zmusza do ciągłego drapania, co zwykle wiąże się jedynie z chwilowym poczuciem ulgi. Długotrwałe drapanie powoduje powstanie szpecących blizn, które często są powodem do wstydu. Tego objawu nie należy bagatelizować – chociaż często przyczyna okazuje się banalna (np. nadmierne przesuszenie skóry) – może być sygnałem poważniejszych schorzeń. Wiele naszych wątpliwości może rozwiać wizyta u specjalisty chorób skóry. Jednak w oczekiwaniu na wizytę, można wypróbować domowe sposoby na radzenie sobie z drażniącym świądem, i przeczosami.

Przeczosy - zdjęcia

Domowe sposoby na świąd bazują na preparatach mających działanie chłodzące, kojące oraz nawilżające. Jak podają eksperci na łamach American Family Physician, kseroza – czyli nadmierne przesuszenie skóry – jest najczęstszą przyczyną powstawania przeczosów u osób w starczym wieku. Stosowanie humektantów (nawilżających), oraz emolientów (natłuszczających i zapobiegających nadmiernej utracie wody ze skóry), może przynieść niemal natychmiastową ulgę.

Można zakupić w tym celu specjalne dermokosmetyki, pozbawione drażniących składników, albo użyć naturalnych substancji jak olejki do ciała (np. ze słodkich migdałów lub olej kokosowy), oraz aloesu. Szybką ulgę w podrażnieniach wywołanych ukąszeniami owadów dają preparaty zawierające mentol (który chłodzi i koi skórę), oraz pantenol i alantoinę. Składniki te występują zarówno w preparatach dedykowanych do tego celu, jak i w wielu drogeryjnych kosmetykach dla dzieci. Alantoina nie tylko koi skórę, ale również przyspiesza jej gojenie, a pantenol stanowi ratunek dla skóry zmienionej zapalnie. 



Dla osób, u których świąd nie ustępuje po prostych, domowych zabiegach, konieczne będzie zasięgnięcie porady specjalisty. Mimo iż niektóre leki zmniejszające świąd można zakupić w aptece bez recepty, w przypadku bardzo nasilonego świądu mogą się okazać nieskuteczne. Najlepsze są leki przeciwalegiczne starszych generacji – jak hydroksyzyna czy klemastyna, które jednak muszą być przepisane przez lekarza. Ich najczęstsze działania niepożądane – czyli nadmierne uspokojenie i uczucie senności, w przypadku bardzo nasilonego świądu są wręcz korzystne. Ponieważ ciągłe drapanie przerywa ochronną barierę naskórka, łatwiej też dochodzi do zakażeń bakteryjnych.

Mogą wymagać stosowania antybiotyków, oraz preparatów odkażających o działaniu bakteriobójczym (np. octenisept). Jednak w celu doboru odpowiedniego leku oraz preparatu warto skonsultować się ze specjalistą. Blizny, które powstały po wygojeniu przeczosów mogą stanowić znaczący defekt estetyczny. Częściowo można zmniejszyć ten problem stosując maści na blizny, np. z witaminą A i E, takie jak Cepan, jednak ich efekt jest ograniczony. Czasami konieczne okazują się zabiegi z użyciem lasera, które można wykonać tylko w specjalistycznych gabinetach. Jeżeli przeczosy są wynikiem zaburzeń związanych z kręgu psychiatrii (np. zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, nerwica, depresja), czasami najlepszą metodą leczenia pozostaje psychoterapia, połączona z leczeniem farmakologicznym.

Często takie zaburzenia występują u osób, które cierpią na choroby skóry w których występują przeczosy, jak atopowe zapalenie skóry. Jednak stwierdzenie iż przyczyna przeczosów jest związana z psychiką można postawić dopiero wtedy, gdy wszystkie inne metody zawodzą, a przeczosy nadal stanowią gnębiący problem. Jednak w wielu przypadkach odpowiednie leczenie i pielęgnacja skóry usuwają świąd, a przeczosy i ich ślady stają się jedynie wspomnieniem.

Czytaj również:

• Białe plamki na paznokciach - co oznaczają? Czy to łuszczyca?
• Kortykosteroidy (glikokortykosteroidy) jako leki przeciwzapalne
• Metotreksat w leczeniu łuszczycy