Metotreksat w leczeniu łuszczycy

2017-08-13
Metotreksat w leczeniu łuszczycyMetotreksat jest tzw. analogiem kwasu foliowego. Stosuje się go w terapii wszystkich odmian łuszczycy od ponad 50 lat. Szczególnie w łuszczycy stawowej uważa się go za preparat najskuteczniejszy. Może on jednak dawać wiele niepożądanych objawów.

Działanie metotreksatu

Jego działanie obejmuje kilka czynników. Hamuje on syntezę DNA w komórkach skóry, dzięki czemu prowadzi do ograniczania namnażania się i modyfikowania komórek naskórka. Wpływa na zmniejszenie się ilości komórek układu odpornościowego, które wywołują w organizmie stan zapalny. Zmniejsza też syntezę białek prozapalnych, a tym samym prowadzi do stanu równowagi w organizmie. Metotreksat często jest stosowany w terapii skojarzonej z innymi preparatami lub fototerapią szczególnie w ciężkich postaciach choroby. W wielu badaniach podkreśla się jego skuteczność. Należy jednak wiedzieć, że jest to preparat agresywny i toksyczny, wywołujący wiele objawów ubocznych.

Toksyczność metotreksatu

Działania niepożądane pojawiają się w pierwszych 6 miesiącach terapii nawet u 80% leczonych osób. Na jego szkodliwe działanie najbardziej narażone są szybko dzielące się komórki, zwłaszcza nabłonka pokarmowego i szpiku kostnego. Nudności i wymioty, którym często towarzyszy biegunka, mogą pojawić się już po 1–8 godzinach od włączenia metotreksatu. Objawy te mają tendencję do ustępowania po kilku dniach.

Skutki uboczne metotreksatu

Do poważnych następstw stosowania metotreksatu należą włóknienie i marskość wątroby. Zwolennicy tego preparatu wskazują jednak na fakt, że łuszczycy są po prostu bardziej narażeni na schorzenia tego narządu. Wynika to z współistnienia przy dermatozie innych problemów zdrowotnych takich jak otyłość, cukrzyca, alkoholizm. Leczenie metotreksatem może być także powikłane zaburzeniami we krwi, np. anemią, leukopenią lub małopłytkowością. Ryzyko ich rozwoju wzrasta u osób z niewydolnością nerek, nadużywających alkoholu i przy źle stosowanych dawkach preparatu. Leukopenię obserwuje się w już 7.–10. dobie po włączeniu leczenia, niedokrwistość rozwija się natomiast wolniej. Najgorszym powikłaniem leczenia jest mielosupresja, czyli zmniejszenie liczby komórek szpiku kostnego, obserwuje się ją jednak rzadko. Leczenie łuszczycy dużymi dawkami metotreksatu może powodować niewydolność nerek i zaburzenia ze strony układu nerwowego: zaburzenia świadomości, mowy, porażenia, drgawki. Lekarze podkreślają jednak, że objawy te są odwracalne.

Suplementacja metotreksatu kwasem foliowym

Ze względu na toksyczność preparatu zaleca się włączenie do terapii metotreksatem kwasu foliowego. Ogranicza to nudności, zmniejsza owrzodzenie błon śluzowych, redukuje toksyczny wpływ preparatu na wątrobę i układ krwionośny. Aby metotreksat miał jak najmniej objawów ubocznych, powinien być podawany w odpowiednio dobranej dawce, w zależności od płci pacjenta, jego wieku i stopnia zaawansowania zapalenia.

Czytaj również:

Pokaż więcej wpisów z Sierpień 2017
pixel